His Holiness The Dalai Lama to teachers students and staffs of Sera Je Secondary School

---

 His Holiness the Dalai Lama's message:

Sera Je School has proved to be a good learning centre not only for the students from the Tibetan refugee community but also to those from the remote areas like Ladakh and Arunachal Pradesh. Lately, young novices from Tibet, who does not have the opportunity to study under the Chinese rule, have joined the School. In this School, they not only learn Buddhist philosophical texts and various aspects of Tibetan culture, but also receive modern education.

I have always believed that education is the key to the success of our life and hope for regaining back our homeland. I am confident that Sera Je School will continue with its endeavour to impart proper education to the future generation of Tibetans as well as their fellow brothers from the Himalayan region. I wish to thank the donors, well wishers and the staff of Sera Je School for sustaining this School."

- His Holiness The 14^th Dalai Lama of Tibet

 

H.H. The Dalai Lama given lecture to teachers, students and staffs of Sera Je Secondary School on 15th Dec 2015. 

First of all I am conveying my Tashi Delek to you all teachers, students and staffs. Now as usual I have been explaining, when speaking about Nalanda, an ancient Buddhist monastery of that time, it is not like an ancient monastery where many monks gathered to assembly only. It is during that time an important educational Institute before becoming a Buddhist Monastic Institution, where one can pursue study on five major cultures and five small cultures, the once which we are studying. Before the period of Nagarjuna and his disciples, it was an important educational centre. It gradually becomes a Buddhist Monastic Institution as Buddhist scholars joined the Nalanda. Accordingly, despite the existence of different views and tenets for study, there evolved a value based study on Buddhism with the main study of psychological subject and others so on. Gradually, the Nalanda became a Buddhist University.
So, if we look on to ancient history, during that time the study was not based on single subject. There being existence of many subjects of study, it became a full fledge educational institute which was recognized by everyone. 

Right now, we Tibetans are students of Nalanda Tradition. As I have connections with many places in this world. I explain that in this world, there are many Buddhist countries where there are almost one billion Buddhists and from amongst these, the thought of great masters of Nalanda, Nagajuna and Asang-Ga and their followers, especially philosophically logics. These are studied for many years and preserved in this world by Tibetans. There is no one else except us, Tibetans, which are keeping those texts and as such we really can be proud of it.

The texts of such philosophical and logics can be explained fully in Tibetan language itself without relying on Sanskrit and Pali. These days one who seek and wish study the texts of the scholars of Nalanda masters are trying hard to study Tibetan language.

Without knowing the Tibetan Language properly and relying only on dictionary, for example as we call Ultimate truth, for that the details of differences in views as in upper and lower Tantras, which dictionaries cannot show in detail. In such a cases, when we call Ultimate truth. As Lama Tsongkhapa said in "Path to the Stages to Enlightenment". The importance of meditation is not only single pointed meditation. Because if we say the meditation is only the single pointed meditation, then it is like that we are saying all the disease must be a particular disease.

In meditation also there were analytical meditation etc. So as in this example, those who explain with looking from the dictionaries explain direct meaning but cannot explain the details and profound meaning. To study properly the deeper meaning of texts you need to have the knowledge of Tibetan Language.

It is wonderful that in our monasteries we have all those fields of study available in our language. We must feel gratitude of our ancestors. Our country Tibet is a poor county, but there were opportunities to study and especially study on great texts which scholars study hard for many years memorize the root texts and listen to the commentaries by each word.

Debating in Dharma courtyard and examine minutely in Dharma courtyard is very unique system of study. If we say anything about the insufficiency and incomplete in our education system which we preserved during several hundred years. Then there are many modern educational subjects but the most important thing is the inclusion of some information on metaphysics in our texts.

In this new century, the new sciences which are scientifically explained with the result of examination and research from generation to generation, the likes of which if we could add on ours, the knowledge based on Nalanda Tradition and the education which we have fully preserved for over thousands of years. So, if we could add the modern scientific studies on ours than one will become 21st Buddhist practitioner which I have been describing in usually. Understood..,

You all studying here will definitely in future, could contribute in improving the educational standard of not just among the monk communities but also laypersons. The Educational standard based on the combination of our Traditional Knowledge and the modern educational standard. Right.., Developments in the external materialistic life and the studies on the Environment and with the inclusion of all the subjects which needs our attention.

Above this the main important Environment is the Environment of our inner self. If we have good and clean environment in this world, but when poisons of three afflictive emotions generates negativities and pollute our inner environment, there are a lot of problems.

For us Tibetans, to clean our inner environment, we have to do it not only by faith and prayers but we have to think over reasons. The way of think over reasons are really great and helpful. So, all the hard work you have put is altruistic thing and will definitely be very beneficial to others in future.

At the same time, this definitely is a big contribution for the Tibetan Culture and help in Tibetan positive fame. Understand! I wish to say thank you. Work hard and be careful.
Just then, the things described by you (in the Science Exhibition) are explained in our Interdependence subject.

"External vessels, Internal animate being", thus earth, water, fire, and airs too are depending on each other. For our inner elements, these bodies and aggregates are depending on each other and top of that if we have to make happy and peaceful external vessels it depends upon many causes and conditions. Thus, to have inner peace of mind it depends upon many causes and conditions. In general Buddha's teaching of interdependency has great relevancy and is really great thing. Understand!
Keeping this as the basis of our studies, over that we add metaphysics and psychology. All of you students make effort on your study and study well. In future, when you young people become senior or elder monk, you must be able to explain without any obstructions on any subjects. Understand.., so, do like that.

༸གོང་ས་༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༥ཟླ་༡༢ ཚེས་༡༥ ཉིན་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་སེར་བྱེས་འབྲིང་རིམ་སློབ་གྲྭར་༸ཞབས་སོར་འགོད་སྐབས་ དགེ་སློབ་ལས་བྱེད་དང་བཅས་པར་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ།
ཁྱེད་རང་ཚོ་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་དང་། དགེ་རྒན་ཚོ། སློབ་ཕྲུག་བཅས་ཚང་མ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཟེར་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ད་ལྟ་ངས་ནམ་རྒྱུན་རྟག་པར་བཤད་བསྡད་ཡས་དེ་རེད། ནལེནྜ་ཟེར་ནས་ལབ་དུས་ཙ་ནས། སྔ་མོ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ལ་ནང་པའི་དགོན་པ་ཞིག་ཡིན་དུས་ཚོགས་འཚོགས་བསྡད་པའི་བཟོ་འདྲ་པོ་དེ་འདྲ་ཞིག་ཕལ་ཆེར་རེད་མི་འདུག གང་ལྟར་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ཀྱི་རིག་གནས་ཆེ་བ་ལྔ་དང་ཆུང་བ་ལྔ་ཟེར་བ་དེ་འདྲ་ང་ཚོས་ནམ་རྒྱུན་བཤད་ཀྱི་རེད་པ། དེ་འདྲ་ཚང་མ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་ཡས་ཡོད་བསྡད་པ་ཞིགདང་། གང་ལྟར་ཤེས་ཡོན་གྱི་བསྟི་གནས་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག ནང་པའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་མ་ཆགས་གོང་ལ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ཀྱི་རྒྱ་གར་གྱི་རིག་གནས་སློབ་སྦྱོང་བྱ་སའི་ལྟེ་གནས་ཤིག་ཆགས་པ་འདྲ་པོ་འདུག་ག དེ་ནས་ག་ལེར་ག་ལེར་ནང་ཆོས་ཀྱི་ལྟེ་གནས་ཤིག་ཆགས་ནས། ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་ལ་སོགས་པ་མ་བྱུང་གོང་ནས་སློབ་སྦྱོང་གི་བསྟི་གནས་ཤིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད་ས་རེད། རིམ་པས་རིམ་པས་ནང་ཆོས་ཀྱི་མཁས་པ་དེ་འདྲ་དེའི་ནང་ཞུགས་བྱས། དེ་འདྲ་བྱས་ནས་ནང་ཆོས་ཀྱི་ཞག་རྩི་འདྲ་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་ཡིན་དུས་ཙ་ནས་ལྟ་གྲུབ་འདྲ་མི་འདྲ་གང་ལྟར་ཡང་། གཙོ་བོ་སེམས་ཁམས་རིག་པས་མཚོན་པའི་སློབ་སྦྱོང་ཞེ་པོ་ཞིག་བྱེད་ཡས་ཡོད་བསྡད་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོང་དུས། ག་ལེར་ག་ལེར་ནལེནྜ་ཟེར་དུས་ཙ་ནས་ནང་པའི་སློབ་གཉེར་ཁང་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་བསྡད་པ་དེ་འདྲ་རེད་འདུག་ག བྱས་ཙང་སྔ་མོའི་ལོ་རྒྱུས་དེ་ཚོ་བལྟས་པ་ཡིན་ན་སློབ་སྦྱོང་སྣེ་ཁ་གཅིག་རྐྱང་རྐྱང་མིན་པར། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ལ་ཡོད་བསྡད་པའི་སློབ་ཚན་གྱི་རིགས་མང་པོ་ཞིག་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ནས་ཡོང་དུས་ཙ་ནས་ཤེས་ཡོན་གྱི་བསྟི་གནས་ཤིག་གི་ཐོག་ལ་ཡར་སླེབས། ཚང་མས་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཡས་ཆགས་པ་དེ་འདྲ་རེད་འདུག་ག ད་ང་རང་ཚོ་བོད་པ་ཚོ་དཔལ་ན་ལེནྜའི་ཆོས་བརྒྱུད་དེ་ག་རང་སློབ་གཉེར་བྱེད་མཁན་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ངས་འཛམ་བུ་གླིང་ག་ས་ག་ལ་འབྲེལ་ཡོད་འདྲ་པོ་ཆགས་ཡོང་དུས་ངས་འགྲེལ་བཤད་བརྒྱབ་སྡོད་ཀྱི་ཡོད། འཛམ་བུ་གླིང་འདིའི་སྒང་ལ་དཔལ་ན་ལེནྜའི་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས། ཐོགས་མེད་སྐུ་མཆེད་ཡབ་སྲས་ལ་སོགས་པ་དེ་ཚོའི་གཞུང་། ལྷག་པར་དུ་ཚད་མའི་གཞུང་དེ་ཚོར་ལོ་མང་པོར་སློབ་གཉེར་བརྒྱབ་ནས་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་བྱེད་ཡས་དེ་འཛམ་བུ་གླིང་འདིའི་སྒང་ལ་ནང་པའི་ཡུལ་གྲུ་མང་པོ་ཞེ་དྲག་ཡོད་པ་རེད། ནང་པ་ཧ་ལམ་དུང་ཕྱུར་བཅུ་ལྷག་མིན་འགྲོ། དེའི་ནང་ལ་གཞུང་ཆེན་དེ་ཚོ་བདག་པོ་རྒྱག་མཁན་ང་ཚོ་བོད་པ་གཅིག་པུ་རེད་མ་གཏོགས་སུ་གཅིག་མི་འདུག་ག དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་དངོས་གནས་དྲང་གནས་ང་ཚོ་སྤོབས་པ་སྐྱེ་ཡས་ཤིག་རེད་ཤག
དེ་འདྲའི་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་སྐོར་དེ་ཚོའི་གྲས་དང། ཚད་མའི་གཞུང་དེ་ཚོའི་གྲས་དེ་ལེགས་སྦྱར་གྱི་སྐད་དང་པཱ་ལིའི་སྐད་ལ་ལྟོས་མི་དགོས་པར་ང་རང་ཚོ་བོད་ཡིག་རང་གི་ཐོག་ནས་འགྲེལ་བཤད་ཆ་ཚང་རྒྱག་ཐུབ་པ་ཞིག་དང་། དེ་རིང་ཁ་སང་གི་དུས་ཚོད་ལ་ནལནྜའི་མཁས་པའི་དབང་པོ་ཚོའི་གཞུང་གི་དོན་དེ་ཚོའི་གྲས་ཤེས་འདོད་དང་། དོན་གཉེར་ཡོད་མཁན་ཚོས་བོད་ཡིག་ལ་ཨུ་ཚུགས་རྒྱག་གི་འདུག་ག བོད་ཡིག་ཡག་པོ་ཤེས་ཀྱི་མེད་པ་ཡིན་ཙང་ཚིག་མཛོད་རྐྱང་རྐྱང་བལྟས་བྱས། ཚིག་མཛོད་ནང་ལ་དཔེར་ན་དོན་དམ་བདེན་པ་ཟེར་ལབ་པ་ཡིན་ན། དེ་ལ་རྒྱུད་སྡེ་གོང་འོག་གི་འདོད་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་གང་འདྲ་གང་འདྲ་ཡོད་པ་དེ་ཚོའི་གྲས་དེ་ཞིབ་ཕྲ་ཞིག་ཚིག་མཛོད་ནང་སྟོན་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་ཡིན་དུས། དོན་དམ་བདེན་པ་ལབ་དུས་རྗེ་རིན་པོ་ཆེས་ལམ་རིམ་ཆེན་མོའི་ནང་ལ་སྒོམ་ཟེར་བ་དེའི་གནད་འགག་འདྲ་པོ་གཅིག་དེ་སྒོམ་ཚང་མ་འཇོག་སྒོམ་རྐྱང་རྐྱང་ལ་གོ་སྡོད་མཁན་ཚོས་ནད་ཐམས་ཅད་འདི་ཁོ་ན་འོ་ཟེར་བ་ནང་བཞིན། སྒོམ་ཚང་མ་འཇོག་སྒོམ་མ་རེད། དཔྱད་སྒོམ་དང་དེ་ཚོ་མང་པོ་ཞིག་གསུང་སྡོད་ཀྱི་འདུག་ག དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་ཙ་ནས་དཔེ་དེ་ནང་བཞིན་རེད། ཚིག་མཛོད་ལ་བལྟས་ནས་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་མཁན་དེ་ཚོའི་གྲས་དེ་ཁ་ཐུག་ཁ་ཐུག་ཅིག་མ་གཏོགས་དོན་དག་ཆ་ཚང་ཞིག་གཞུང་གོང་འོག་བསྒྲིགས་ནས་སྦྱོང་སའི་སློབ་གཉེར་ཁང་ཡོད་པ་མ་རེད། སློབ་གཉེར་བརྒྱབ་པར་བོད་ཡིག་མ་ཤེས་ན་བྱེད་ཡག་གང་ཡང་མེད་པ་དེ་འདྲ་རེད་འདུག་ག ང་ཚོ་དགོན་པའི་ནང་སོ་སོའི་སྐད་ནང་དེ་ཚོ་ཆ་ཚང་ཡོད་བསྡད་པ་ཞེ་པོ་རེད་ཤག།ང་ཚོས་མེས་པོ་ཚོའི་བཀའ་དྲིན་དྲན་དགོས་ཡས་གཅིག་རེད་ཤག། ང་རང་ཚོའི་བོད་དེ་ལུང་པ་སྐྱོ་པོ་རེད། དེ་འདྲའི་སློབ་གཉེར་བརྒྱབ་ཡས་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཡང་གཞུང་ཆེན་སློབ་གཉེར་བྱེད་མཁན་དེ་ཚོའི་གྲས་དེས་ལོ་མང་པོར་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་ནས་རྩ་བ་བློ་ལ་བཟུང་། འགྲེལ་པ་དེ་ཚིག་རེ་རེ་ནས་འགྲེལ་བཤད་ཉན། ཆོས་ར་ལ་རྟགས་གསལ་རྩོད། ཆོས་རར་བརྡར་ཤ་བཅད་བྱེད་ཡས་འདི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཞིག་རེད་ཤག ད་ང་ཚོས་ད་ལྟ་བར་དུ་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་ཁ་ཤས་ཤིག་གི་རིང་ལ་ང་ཚོས་བདག་པོ་བརྒྱབ་སྡོད་པ་དེའི་ནང་ལ་མ་ཚང་བ་འདྲ་པོ་གཅིག་དང་། མ་འདང་བ་འདྲ་པོ་ཞིག་གང་ཡོད་པ་རེད་ལབ་ན། དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ན་ཡང་གལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ནི་ང་རང་ཚོའི་དཔེ་ཆའི་ནང་ལོག་ལ་དངོས་ཁམས་རིག་པའི་སྐོར་ཕྲན་བུ་ཕྲན་བུ་གསུང་གི་ཡོད་པ་རེད། ད་འདི་དེང་སང་གི་དུས་རབས་གསར་པ་རིག་གསར་གྱི་ཚན་རིག་གི་ཐོག་ནས་འགྲེལ་བཤད་མང་པོ་ཞེ་པོ་ཞིག་ཁོ་ཚོས་མི་རབས་ནས་མི་རབས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ནས་གྲུབ་དོན་འདྲ་པོ་ཤེས་ཚད་ཡག་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་འདི་ད་ང་ཚོའི་འདིའི་སྒང་ལ་སྣོན་མ་བརྒྱབ་ཐུབ་ན། ཨ་ནི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་རིང་ལ་ང་ཚོས་བདག་པོ་བརྒྱབ་བཞག་པ་འདི་དཔལ་ནལནྜའི་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ཀྱི་རིག་གནས་ཆ་ཚང་ཞིག་རེད། འདི་ང་ཚོས་བདག་པོ་བརྒྱབ་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ད་དེའི་སྒང་དེར་དེང་དུས་རིག་གསར་ཀྱི་འགྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་འདི་ཚོ་ང་ཚོའི་འདིའི་སྒང་སྣོན་མ་ཞིག་བརྒྱབ་ཐུབ་ན། ཨ་ནི་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པའི་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་པ་ཞིག།་ངས་ནམ་རྒྱུན་ལབ་བསྡད་ཀྱི་ཡོད་པ་འདི་ཆགས་ཐུབ་ཀྱི་རེད། ཤེས་སོང་ངམ།
ཁྱེད་རང་ཚོ་འདི་ཚོས་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ནས་ད་འདི་མ་འོངས་པ་ལ་ཏན་ཏན་ང་རང་ཚོ་དགེ་འདུན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཙམ་མ་ཡིན་པར་བོད་མི་སྐྱ་སེར་ཕོ་མོ་དབྱེ་བ་མེད་པར་ཚང་མ་ལོག་ལ་ཡ་ང་ཚོའི་ཤེས་ཚད་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཡས། ཤེས་ཚད་དེ་ཡང་ང་ཚོའི་གནའ་རབས་ནས་ཡོད་བསྡད་པའི་ཤེས་ཚད་འདི་དང་། དེང་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཚད་འདི་ཚོ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བ་ཞིག་བྱེད་ཐུབ་ན། རེད་པ། ཕྱི་དངོས་པོ་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་ཡས་དང་གཅིག ཁོར་ཡུག་སྐོར་དང་གཅིག དོ་སྣང་བྱེད་ཡས་འདི་ཚོ་ཆ་ཚང་གཅིག་ཡོད་པ་ཞིག་བྱས། དེའི་ཐོག་ལ་ཁོར་ཡུག་གཙོ་བོ་ནང་གི་ཁོར་ཡུག་དེ་རེད་པ། ཉོན་མོངས་དུག་གསུམ་བྱས་སླེབས་བྱས་འཛམ་བུ་གླིང་སྒང་ལ་ཕྱི་ལོག་གི་ཁོར་ཡུག་གཙང་མ་དང་ཡག་པོ་ཞེ་དྲག་ཡོད་པ་ཡིན་ནའང་ནང་གི་ཁོར་ཡུག་དེ་བཙོག་པ་ཆགས་ཡོང་དུས་ཙ་ནས་རྙོག་གྲ་ལུང་པ་གང་འདུག་ག། ད་ང་ཚོ་བོད་པ་ལ་ནང་གི་ཁོར་ཡུག་གཙང་མ་བཟོ་ཡས་གཅིག་འདི་སྨོན་ལམ་བརྒྱབ་ནས་དད་པ་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར་རྒྱུ་མཚན་བསམ་བློ་བཏང་། རྒྱུ་མཚན་བསམ་བློ་ནས་བྱེད་ཡས་འདུག་ག འདི་ང་ཚོའི་འདི་ཞེ་པོ་ཞིག་རླབས་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད་ཤག དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་ཁྱེད་རང་ཚོས་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་པ་དེ་ཚོས་ཏན་ཏན་མ་འོངས་པ་ལ་གཞན་ཕན་རླབས་ཆེན་པོ་ཞིག་བྱེད་ཐུབ་ཡས་དང་། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་གི་མཚན་མཐོང་ཁོ་ཡར་ཆེ་རུ་འགྲོ་ཡས་ལ་ཏན་ཏན་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་རེད། ཤེས་སོང་ངམ། ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཟེར་རྒྱུ་ཡིན། ཨ་ནི་ཧུར་ཐག་བྱེད་ཤོག་ཨང་། གཟབ་གཟབ་བྱེད་ཤོག་ཨང་།
ད་གིན་ཁྱེད་རང་ཚོས་འགྲེལ་བཤད་བརྒྱབ་བསྡད་པ་དེ་ཚོས་ང་ཚོས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་བྱུང་བ་དེ་ཚོ་འགྲེལ་བཤད་བརྒྱབ་སྡད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། རེད་པ། ཕྱིའི་སྣོད། ནང་གི་བཅུད། སྣོད་ཡིན་ན་ཡང་ས་ཆུ་མེ་རླུང་ཟེར་ཡས་འབྱུང་བ་འདི་ཚོ་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོང་བསྡད་ཡས། ང་རང་ཚོ་ནང་གི་འབྱུང་བ་འདི་ཚོར་ཆ་བཞག་ནས་ལུས་དང་ཕུང་པོོ་ལྔ་འདི་ཚོ་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོད་པ་དེ་འདྲའི་ཐོག་ནས། ཕྱིའི་སྣོད་ཀྱི་བཀོད་པ་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པ་གཅིག་བཟོ་དགོས་བྱུང་ན་ཡང་རྐྱེན་མང་པོ་ཞིག་གི་སྒང་ལ་རག་ལས་ཀྱི་ཡོད་པ། ང་རང་ཚོ་ནང་གི་སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེ་ཡོང་བ་ལས་རྐྱེན་མང་པོ་གཅིག་ལ་རག་ལས་ཀྱི་ཡོད་པ་འདི་ཚོ་སྤྱི་ཡོངས་འདི་སངས་རྒྱས་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་བྱུང་བ་ཞེས་གསུངས་བཞག་པ་འདི་ཞེ་པོ་ཞིག་གི་རླབས་ཆེན་པོ་རེད་ཤག ཤེས་སོང་ངམ། འདི་ང་ཚོའི་རྩ་བའི་སྒྲོམ་གཞི་ལ་བཞག་པའི་ཐོག་ནས། ཕྱི་དངོས་ཁམས་རིག་པ། ནང་སེམས་ཁམས་རིག་པ། འདི་ཚོར་ཁྱེད་རང་ཚོས་རིག་པ་སྒྲིམ་བྱས་ཡག་པོ་སྦྱོངས་ཤོག་ཨང་། ཁྱེད་རང་ཚོ་གཞོན་གཞོན་འདི་ཚོའི་གྲས་འདི། གཞུག་གུ་ལ་ཡར་གནས་བརྟན་འདྲ་པོ་ཆགས་ཡོང་དུས་ག་རེའི་ཐོག་ལ་ཡིན་ན་ཡང་ཐོགས་པ་མེད་པ་བྱས་བཤད་ཡས་ཡོད་བསྡད་པ་ཞིག་བྱེད་དགོས་རེད་ད། ཤེས་སོང་ངམ། དེ་འདྲ་བྱོས་ཨང་། །

 

 

公元2016年12月15日第十四世達賴喇嘛於色拉杰中小學開示

 

達賴喇嘛:一直到現今你們的成果非常好,所以我在此向你們的工作人員、諸位老師、以及學生表示衷心的感謝。總之我一直在強調，所謂的納爛陀在當時是一座佛教寺院，那時大概不只是只會念經的寺廟，而是可以學習十明的地方（五大明、五小明）這些都可以在納爛陀學習。在還未成為佛學重地前，那裡是印度當時很重要的一所知識基地。後來才慢慢的轉化為一所佛學中心，在還未有龍樹菩薩師徒時，就已經是一座學習重地。慢慢的一些佛學大智者相續的進入納爛陀，在本來就有佛法的基礎上，再加上各種佛法上的不同觀點，總之是學習心理學為主的中心，後來才慢慢的變成一座真正的佛學寺廟，因此我們回顧歷史可以得知它不只是單單只學一門知識的地方,而是當時可以學習多種文化的地方,在學習方面大家一致認同的就是納爛陀,我們西藏是納爛陀直接的傳承者 ,我在與外界接觸時一直在說,納爛陀的龍樹父子,無著兄弟師徒等的論典,還有量學等，雖然有很多佛教國家在講辯著三方面學習,大概全世界有十億佛教徒,但是一個整體的納爛陀傳承只有西藏才有. 所以我以此為之自豪,而且我們這個藏語系,在解說各種經典論典時,非但不用去引用梵文也不用巴利文,用藏文就可以完全去解說.所以現在很多想學習納爛陀文化以及瞭解納爛陀智者們的論典的有識之士在努力的學習藏文,精通西方哲學又對佛法感興趣的人也在學習藏文。但是他們沒有藏文的基礎，所以一直看字典來解說，但是在字典中如勝義諦只會大概說明一下各種宗派的觀點，但是很細節的東西就不能在字典中了知了。 

在講到勝義諦時,就如宗喀巴大師的《道次第廣論》中講到了一個很重要的問題,就是有些人認為所有的修止都是安止修,就像認為所有的顆粒都是圓形的,但事實並非如此,修止除了安止修還有觀修,字典就如這樣只能解釋表面的部份,不能再深入的解釋了。我們西藏此等都可以在藏文中解釋那是非常殊勝的，所以我們要記住祖先們的豐功。 

我們西藏是落後，但是對於大論我們學習佛法的學徒們經過多年的努力，先把根本頌每字每句背在心中，然後聆聽每字每句的解釋，而後在辯經場經過辯論而得出結論，這是非常充足飽滿的知識，那我們有什麽不足呢？我們不足的是現代知識，但也好在佛學經典中講有少許的物理學. 

現今新時代下出生的新文化科學,他們也是一代傳一代的研究,在研究之後好成果之上,我們也可以進行補助,我們也有幾千年所保管的納爛陀文化.如果能在它之上加上有關新文化的知識,那就是二十一世紀的佛教徒.這就是我平常所講的。知道了嗎？你們好好學習將來不只是對我們僧界還會利益整個西藏社會,還有如果我們能夠將西藏原有的傳統文化和現代知識能夠結合在一起就能使外在物質發展.如環境衛生,而且主要使內在環境如被三毒所侵害,所以有數不清的煩惱不斷發生.我們西藏有能夠清理內在污染的東西,彼也不能單單以發願的信仰,而是要了解原因所在,這是有原因的,也是非常偉大的.所以現在你們正在努力,以後一定會利益他人,還一定可以使西藏的傳統文化以及名譽能夠名揚天下.知道了嗎?謝謝你們。要繼續努力。小心行事。剛才你們所解說的我們所謂的緣起，我們也一直在解釋。外在的器和內在的情。器也是地水風火等四大種一個依一個而存在的。就如我們內在的種身與五蘊一一相依存在，若要使外在的建造一個美滿幸福的器世間也是要靠多種因緣。總的來說佛教所講到緣起的這是非常偉大的。知道了嗎？我們在本來的基礎之上要竭盡全力學習外在的物理學和內在的心裡學。你們這些年輕人以後一定要在任何方面都要做到暢通無阻。知道了嗎？好，就這樣。